KILIMO CHA ZAO LA TIKITI MAJI ‘KILIVYOWATOA’ VIJANA
Na Mhariri wa Blog
Suala la ajira limekuwa kilio cha mda mrefu miongoni
mwa Watanzania wengi hususani vijana, ambao ni nguvu kazi ya Taifa.
Vijana wamekuwa wahanga wakubwa wa kukosa
ajira na fursa kujikwamua kiuchumi. Hali ambayo inasababisha kundi kubwa la vijana kuyahama makazi yao na kwenda
mijini kwa kile wanachokiita, `` kutafuta maisha” wakidhani kwamba mjini ndiko sehemu pekee ambako ni rahisi
kupata ajira, la hasha, maisha ya mjini yamekuwa tofauti sana na yale ambayo
vijana wengi wamekuwa wakiyafikiria na hatimaye wengi huishia kutangatanga tu
pasipo mafanikio.
Kuna fursa nyingi sana
ambazo zikitiliwa mkazo,zinaweza kutoa ajira, watu waishio bonde la Kilombero,
Mkoani Morogoro wamepata Baraka kubwa ya kuwa na eneo nzuri la shughuli za
kilimo, mbali na shughuli za kilimo cha mpunga na mahindi ambazo hufanywa na
wakazi wa Kilombero, pia bonde hilo limeonekana kuwa na rutuba iliyosafi sana
kustawisha zao la matikiti maji.
Zao hilo linapendwa na watu wengi
sana mkoani Morogoro na sehemu zingine
nchini, tokana na mahitaji yake katika mwili, kwa mfano, Tikiti maji mbali na kuwa na radha nzuri pia ni chanzo
kizuri cha vitamini. Katika tunda hilo kuna Vitamin A, inayosaidia kuboresha afya
ya macho na pia kuondosha sumu mwilini; Vitamin C, inayosaidia kuboresha kinga,
kuponya majeraha, kukinga uharifu wa seli, kuboresha afya meno na fizi; na
vitamini B6, inayosaidia ubongo kufanya kazi na pia kuibadilisha protini kuwa
nishati.
Tunda la tikiti
maji lina kiwango kikubwa cha lycopene kuliko tunda lolote au mboga za majani.
Ikiwa
familia yako inaishi kwenye eneo lisilo na vyanzo vya madini ya potasiam,
unaweza kuwapa tikiti badala yake. Lina uwezo mkubwa wa kusaidia misuli na
mfumo wa fahamu kwa ujumla kufanya kazi zake vizuri.
Tikiti pia
lina amino asidi na virutubisho vingine vinavyosaidia kurahisisha mtiririko wa
damu kwenye mishipa yake.
Kuna faida
nyingi sana ambazo wataalamu wanazidi kuzielezea kutoka katika tunda hilo,
hivyo kusababisha zao hilo kuongezeka kwa
soko lake. Kwahiyo hiyo ni fursa tosha sana kwa vijana wa Jimbo la kilombero
kujiajiri.
Zao la
tikiti lina hitaji jua la kutosha, maji mengi, na ardhi yenye rutuba na hivyo
vyote vinapatikana katika bonde hilo, tena zao hili linaweza kulimwa hata mara
nne kwa mwaka inategemeana na mbegu, pia endapo ukame utazidi pia unaweza
kulima kwa kumwagilia ambapo kila shina linahitaji lita kumi za maji, ambazo
utamwagalia asubuhi na jioni, laikini bonde la kilombero limebarikiwa kuwa na chemchem
nyingi sana za maji ambazo zimetoka kwenye mto kilombero unaotenganisha wilaya
ya Ulanga na kilombero hivyo zoezi la umwagiliaji sio changamoto sana.
Ngoja niwape
mfano namna kijana anavyoweza kufaidika kutokana na zao hili la tikiti,
matikiti maji hukua haraka kama mimea mingine itambaayo ya jamii yake kama vile maboga, matango na
maskwash. Zao hili litaonekana gumu kidogo kama ni mara ya kwanza kuanza
kwasababu linahitaji umakini kiasi, ila pia ni zao jepesi sana kulimudu endapo
utazingatia taratibu zake za kilimo na pia litakuwa zao kombozi kwa vijana
wenye nia ya kujikwamua kimaisha, udongo wa bonde la kilombero lina rutuba
nzuri na lina udongo unaotuhamisha maji,hivyo linatumia mbolea kidogo sana
kutoka viwandani, ili kuweza kupata mavuno makubwa kutoka zao hili unaweza
kuongeza kutumia mbolea kidogo za samadi, na za viwandani zenye naitrojen na
potasiam ili kuimarisha zaidi mazao yako.
Zao la
tikiti linaanza kukomaa kuanzia siku ya 80-120 kulingana na aina ya mbegu,
zingine huanzia kuvunwa siku ya 54-60.
Kwa mfano ukipanda mbegu aina ya ``sugar baby”
unaweza kuvuna baada ya siku 60 tangu
siku ya 3-5 za kukaa ardhini, kwahiyo kwa mwaka unawezsa kulima hata mara 4. Na
ukipanda kwa nafasi ya mita 2 kwa 2 na kila shimo ukiweka mbegu mbili ambazo zinatoa
wastani wa matunda matano.
Hivyo kwa
nafasi hiyo kwa ekari moja endapo ukaweza kupanda mashimo 200-240, kwa makadilio ya
chini.
Idadi ya
matunda: Mashimo x Matunda kwa shimo x ekari ( 200x5x1=1000 )
Mapato: Wastani wa shilingi 1000 kwa tikiti x idadi ya tikiti kwa eneo la ekari 1, ( 1000
x 1000 = 1,000,000 ) hiyo ni kilimo cha mara
moja tu, je, ukilima mara mbili na zaidi utakuwa wapi?
Huo ndio uhalisia wa zao hilo na kama kijana
ukaitumia vizuri fursa hii ni lazima ufikie malengo uliyo jiwekea, na zaidi
sana kama utaendana na kasi ya sera ya HAPA KAZI TU, na kweli ukawa unajituma
katika kazi, basi kuna uwezekano mkubwa sana wa kufanya mabadiliko juu ya
maisha yako badala ya kukaa vijiweni na kulalamikia selikari haitoi ajira kwa
vijana.
No comments:
Post a Comment